خشکی دهان و درمان آن

خشکی دهان و درمان آن، همه ی ما بار ها در طول زندگی بنا به دلایل مختلفی دچار عارضه ی خشکی دهان شده ایم. خشکی دهان یا زروستومیا، به شرایطی اشاره دارد که در آن غدد بزاقی دهان، بزاق کافی برای مرطوب نگه‌داشتن دهان نمی‌سازند؛ که این عارضه اغلب به دلیل عوارض دارویی یا افزایش سن یا در نتیجه رادیودرمانی سرطان به وجود می‌آید. علت خشکی دهان ممکن است بیماری باشد که غدد بزاقی را مستقیما تحت تاثیر قرار داده باشد.

 بزاق با خنثی‌کردن محصولات اسیدی باکتری‌ها، جلوگیری از رشد باکتری‌ها و شستن ذرات غذا، به جلوگیری از پوسیدگی دندان کمک می‌کند. همچنین بزاق توانایی فرد برای چشیدن را بهتر کرده و جویدن و بلع را آسان‌تر می‌کند و همچنین آنزیم‌های بزاق به هضم غذا کمک می‌کنند.
کاهش بزاق و خشک‌ شدن دهان از یک آزار ساده تا اثرات بزرگ روی سلامتی فرد و سلامتی دندان‌ها و لثه‌ ها همچنین اشتها و لذت بردن از غذا می‌تواند متفاوت باشد.

علائم خشکی دهان

اگر غدد بزاقی در دهان فرد به میزان کافی بزاق نسازد، این علائم را دائما یا اغلب اوقات خواهد داشت:

• خشک‌شدن یا احساس چسبندگی در دهان
• بزاق غلیظ و چسبنده
• دشواری در تنفس
• جویدن، بلع کردن و صحبت کردن دشوار
• گلودرد یا خشکی گلو و صدای خشن
• زبان خشک یا شیاردار
• مشکل در استفاده از دندان مصنوعی
• تشنگی مکرر
• زخم یا شکاف پوست در گوشه‌های دهان
• ایجاد بوی بد دهان

باید خشک شدن دهان را جدی گرفت؛ زیرا ممکن است نشانه یک بیماری یا مشکلی در بدن باشد پس باید آن را جدی گرفت.

از جمله علت های پدید آمدن این عارضه:

• دارو های مصرفی:

مهم‌ترین دارو هایی که منجر به خشکی دهان میشوند مربوط به داروهای دستگاه گوارش، فشارخون و داروهای روانی هستند و همچنین افرادی که تحت درمان سرطان قرار دارند، به دلیل انجام پرتودرمانی و شیمی درمانی دچار خشکی دهان می‌شوند.

• افزایش سن:

با افزایش سن ترشح بزاق کاهش پیدا می‌کند و غدد بزاقی همچون دوران جوانی عملکرد ندارند؛ بسیاری از افراد مسن با افزایش سن ، خشکی دهان را تجربه می کنند . علاوه بر کم کار شدن غدد بزاقی، استفاده از برخی داروهای خاص، تغییر در توانایی بدن در پردازش داروها، داشتن تغذیه نامناسب و همچنین ابتلا به بیماری های مزمن و طولانی موجب ایجاد این حالات ناخوشایند در افراد سالمند میشود.

• سینوزیت و مشکلات تنفسی:

افرادی که دچار مشکلات سینوسی می باشند و افرادی که دچار انحراف تیغه بینی یا پولیپ بینی هستند نیز ممکن است به دلیل دشواری در تنفس، با دهان نفس بکشند و به همین دلیل به خشکی دهان مبتلا شوند.

• دهیدراته شدن بدن:

اولین علامت دهیدراته شدن بدن، خشک شدن لب و پس از آن احساس خشکی در دهان است.

• بیماری های خود ایمنی:

ممکن است در طی بیماری خود ایمنی، سیستم ایمنی بدن به غدد بزاقی حمله کند؛ که در نتیجه آن افراد دچار خشکی دهان میشوند مانند بیماری های کرون و سندرم شوگرن.

از آنجایی که خشکی دهان یک بیماری نیست و یک علامت از یک اختلال میباشد پس باید ریشه یابی شود و در صدد رفع آن اقدام کرد.

از جمله اقداماتی که در جهت کنترل و بهبود این عارضه میتواند صورت بگیرد:

1. کاهش مصرف دارو های ضد احتقان
2. استفاده از آدامس و آبنبات:

آدامس و آبنبات‌های بدون قند، برای ترشح بزاق به غدد بزاقی کمک می‌کند؛ زیرا با عمل جویدن و همچنین مکیدن، ترشح بزاق از غدد بزاقی افزایش پیدا می‌کند.

• استفاده از لواشک های طبیعی و بستنی یخی:

از طریق مکانیزم هایی مثل آدامس ها و آبنبات ها باعث ترشح بیشتر بزاق میشود.

• پرهیز از مصرف الکل و دخانیات:

مصرف کافئین و استفاده از الکل و تنباکو موجود در دخانیات سبب ایجاد خشکی دهان می‌شود.

اهمیت درمان این عارضه از این جهت میباشد که اگر بزاق کافی وجود نداشته باشد می تواند منجر به عوارض زیر شود :

• افزایش پلاک ، پوسیدگی دندان و بیماری لثه
• زخم های دهان
• عفونت مخمر در دهان ( برفک )
• زخم یا شکاف گوشه ی دهان و لب های ترک خورده
• تغذیه نامناسب ناشی از مشکلات موقع جویدن و بلعیدن غذا

بنابراین با درمان علت زمینه ای و اقدامات به موقع میتوانید از بروز عوارض خشکی دهان به راحتی جلوگیری کنید.

موفق و پیروز باشید.

دکترفود، دکتر تغذیه شما