اختلال در خواب و بروز دیابت

اختلال در خواب و بروز دیابت

آپنه خواب (OSA)یا وقفه ی تنفسی در خواب یک اختلال خواب است که باعث توقف یا کاهش تنفس برای مدتی کوتاه (اما با تعداد دفعات زیاد) در طول خواب می‌شود. هر توقف می‌تواند حدود چندین ثانیه طول کشیده و معمولاً تعداد زیادی توقف در یک شب اتفاق می‌افتد (ده‌ها یا حتی صدها بار). هر کدام از این دوره ها یک «آپنه» نامیده می‌شود. اکثر این دوره‌ها با صدای خرخر بلند همراه است که در بعضی موارد با صدا و احساس خفگی همراه می‌شود که در آن فرد ناگهان با حالت خفگی از خواب بیدار می‌شود.

به دلیل اهمیت خواب در سلامتی فرد و همچنین استرس ناشی از بیداری های مکرر به دلیل حس خفگی در طول شب، آپنه خواب درمان نشده می‌تواند در دراز مدت به نتایج جدی مانند سکته، حمله قلبی، دیابت نوع دوم، فشار خون بالا، چاقی، ضعف حافظه و افسردگی منجر شود.

وقفه ی تنفسی در خواب به طولانی یا نامنظم شدن فاصله زمانی دم و بازدم گفته می‌شود. این ناهنجاری به خصوص در سالمندان و افراد چاق سبب بروز اختلال جدی در خوابیدن می‌شود.

عوارض آپنه ی خواب:

خستگی در روز

مشکل در تنفس

دیابت نوع دو

کج خلقی مداوم

سندرم متابولیک

مشکلات کبدی

امروزه از مقاومت به انسولین به عنوان عاملی که خطر دیابت را افزایش می دهد، نام برده می شود. در افراد مبتلا به این اختلال سلول های بدن به هورمون انسولین واکنش نشان نمی دهند. در این شرایط، لوزالمعده سعی می کند با ترشح انسولین بیشتر قند خون (گلوکز) را کنترل کند. در نتیجه، به تدریج سلول های لوزالمعده آسیب می بینند و تخریب می شوند. بنابراین، تولید انسولین کم شده و قند خون بالا می رود. با افزایش قند خون فرد به دیابت مبتلا می شود.

چگونه اضافه وزن باعث آپنه خواب می شود؟

چندین بیماری احتمال ابتلا به آپنه خواب را افزایش می دهد. اما آپنه خواب در افرادی که دارای اضافه وزن یا چاق هستند شایع تر است.  اضافه وزن باعث ایجاد تجمع بافت چربی در گردن فرد به نام چربی حلق می شود. چربی حلق می تواند راه هوایی فوقانی فرد را در هنگام خواب مسدود کند، زمانی که راه هوایی از قبل شل شده است.

به همین دلیل است که خروپف یکی از شایع ترین علائم آپنه خواب است. هوا به معنای واقعی کلمه از طریق یک راه هوایی محدود فشرده می شود و باعث ایجاد صدای بلند می شود.

علاوه بر این، افزایش دور شکم ناشی از چربی اضافی می تواند دیواره قفسه سینه فرد را فشرده کند و حجم ریه را کاهش دهد. این کاهش ظرفیت ریه ، جریان هوا را کاهش می‌دهد و باعث می‌شود راه هوایی فوقانی در هنگام خواب انسداد پیدا کند.

خطر OSA با افزایش شاخص توده بدنی (BMI) که میزان چربی بدن فرد را بر اساس قد و وزن اندازه گیری می کند، همچنان افزایش می یابد. حتی افزایش 10 درصدی وزن با افزایش شش برابری خطر OSA همراه است.

آیا کاهش وزن می تواند آپنه خواب را درمان کند؟

درمان آپنه خواب، مانند درمان بسیاری از بیماری ها، با اصلاح شیوه زندگی و رفتار شروع می شود. برای اکثر مبتلایان به OSA، این شامل تلاش برای داشتن وزن سالم است.

کاهش وزن رسوبات چربی در گردن و زبان را کاهش می دهد. که می تواند به محدود شدن جریان هوا کمک کند. این همچنین چربی شکم را کاهش می دهد که به نوبه خود حجم ریه را افزایش می دهد. و کشش راه هوایی را بهبود می بخشد و باعث می شود راه هوایی در هنگام خواب کمتر فرو بریزد.

کاهش وزن همچنین می تواند به طور قابل توجهی بسیاری از علائم مرتبط با OSA مانند خواب آلودگی در طول روز را کاهش دهد. تحریک پذیری و سایر اختلالات عصبی روانی نیز به طور قابل توجهی بهبود می یابند. بهبود کلی در سلامت قلب و عروق، فشار خون بالا، مقاومت به انسولین، دیابت نوع 2 و به ویژه کیفیت زندگی وجود دارد.

 کاهش وزن تنها 10 تا 15 درصد می تواند شدت OSA را تا 50 درصد در بیماران  دارای اضافه وزن متوسط ​را کاهش دهد. متأسفانه، کاهش وزن می تواند بهبودهای معنی داری در OSA ایجاد کند. معمولاً به درمان کامل منجر نمی شود و بسیاری از بیماران آپنه خواب نیاز به درمان های اضافی دارند.

جمع بندی:

در یک شمای کلی باید اذعان کرد که در صورت بروز هر گونه اختلال جزئی در خواب شبانه یا تکرر در شب بیداری های ناخودآگاه به دلیل اختلالات تنفسی، باید فوراً به پزشک مراجعه کرد. همچنین خاطر نشان می شود که درمان آپنه خواب تا حد قابل توجهی به سبک زندگی افراد مبتلا به این عارضه ارتباط دارد.

بنابراین در ابتدای امر باید با تغییر در برنامه غذایی و دیگر امورات روزانه نسبت به کاهش وزن اقدام کرد و در صورتی که روش‌های غیر تهاجمی به نتیجه نرسید، سپس گزینه جراحی چاقی برای درمان آپنه خواب بررسی شود.

دکترفود،دکترتغذیه شما