دیابت چیست و4نوع آن
دیابت چیست و 4 نوع آن در این مقاله از انواع دیابت, علایم , عوارض و ریسک فاکتور های آن آن ها صحبت کردیم
دیابت یا بیماری قند به انگلیسی Diabetes mellitus) ): یک نوع بیماری متابولیکی و مزمن است که نشانه ی آن قند خون بالاتر از ۱۲۰(میلیگرم در دسی لیتر) در یک برهه ی طولانیست که بدن نمیتواند از گلوکز استفاده و یا آن را ذخیره کند.
در دیابت چه اتفاقی برای بدن می افتد؟
در دیابت، سرعت و توانایی بدن در استفاده و سوخت و ساز کامل گلوکز کاهش مییابد از اینرو میزان قند خون افزایش یافته که بهآن هیپرگلیسمی میگویند. وقتی این افزایش قند در دراز مدت در بدن وجود داشته باشد، سبب تخریب رگهای بسیار ریز در بدن میشود که میتواند کلیه، چشم و اعصاب را درگیر کند.
شیوع و همه گیری دیابت:
طبق آمار بهداشت جهانی شیوع دیابت در بزرگسالان جهان ۸/۸٪ است، که از این تعداد حدود ۹۰٪ آن دیابت نوع ۲ میباشد؛ همچنین نرخ شیوع جنسیتی آن بهطور متوسط در زنان و مردان یکسان است.
انواع دیابت:
- دیابت نوع 1: معمولاً افراد مبتلا به نوع يك، را ،کودکان، نوجوانان و جوانان تشکیل می دهند (افراد کمتر از 30 سال). این نوع از بیماری بعلت تخریب سلولهای تولید کننده انسولین ایجاد می شود. افرادی که دچار این بیماری می شوند معمولاً لاغر هستند .این بیماران برای کنترل قند خون نیاز به تزریق انسولین دارند.
- دیابت نوع 2: این نوع از دیابت معمولاً در افراد میانسال و مسن دیده می شود و علت آن کاهش تاثیر انسولین یا به عبارت دیگر مقاومت انسولین می باشد. بیماران مبتلا، معمولا چاق هستند یا اضافه وزن دارند. بر خلاف دیابت نوع 1 ،شروع آن معمولا بسیار آهسته است و برای درمان دارویی این بیماران معمولاً از قرصهای پایئن آورنده قندخون استفاده می شود ولی ممکن است پس از مدتی استفاده از انسولین برای کنترل بهتر قند خون لازم شود.
- دیابت بارداری: نوعی از دیابت است که معمولاً اولین بار در طی بارداری بویژه نیمه دوم آن، یعنی پس از هفته بیستم، شروع می شود. حدود9-5 درصد زنان باردار، مبتلا به این نوع دیابت می شوند. علت آن غالباً ترشح موادی در بدن است که طی بارداری افزایش می یابد و منشا ترشح آنها جفت می باشد. این مواد باعث مقاومت نسبت به اثر انسولین می شوند؛ لذا دیابت بارداری معمولاً با زایمان و خروج جفت بهبود می یابد. برای کنترل دیابت بارداری استفاده از رژیم غذایی متعادل و افزایش فعالیت بدنی و گاه استفاده از داروها (معمولاً انسولین ) مورد نیاز است.
- دیابت به علل متفرقه: مصرف داروهاي خاصي مثل كورتون ها، ابتلا به بيماري هاي غده لوزالمعده، برخي از بيماري هاي غدد درون ريز مثل ترشح بيش از حد هورمون رشد و پركاري غدد فوق كليه و …. نيز مي تواند باعث بروز ديابت شيرين شود.
علائم دیابت:
- پرادراری
- پرنوشی
- پرخوری
- کاهش وزن با وجود اشتهای زیاد
- خستگی
- تاری دید
در کودکان دچار دیابت نوع علایم معمولاً ناگهانی بارز میشوند، در بزرگسالان این علایم معمولاً تدریجیتر بروز می کند. عارضه کتواسیدوز میتواند به عنوان علامت شروعکننده بیماری در دیابت نوع یک بارز شود. در دیابت نوع دو معمولاً فرد تا سالها بدون علامت است. علایم معمولاً خفیف هستند و بهطور تدریجی بدتر میشوند. در نهایت فرد دچار خستگی مفرط و تاری دید شده و ممکن است دچار دهیدراتاسیون شود.
ریسک فاکتور های دیابت:
سن بالای ۴۰ سال |
فامیل درجه اول مبتلا به دیابت نوع ۲ |
سابقه اختلالات قند پیشدیابتی (اختلال تحمل گلوکزو گلوکز ناشتای مختل) |
سابقه دیابت بارداری |
سابقه به دنیا آوردن نوزاد ماکروزوم (وزن بالاتر از حد طبیعی |
وجود عوارض انتهایی دیابت روی اعضا بدن |
وجود فاکتورهای خطر بیماریهای قلبی عروقی (همچون چربی خون بالا، فشار خون بالا، چاقی) |
وجود بیماریهای مربوط به دیابت :سندرم تخمدان پلیکیستیک، آکانتوز نیگریکانز، عفونت اچ.آی. وی، برخی اختلالات روانپزشکی همچون شیزوفرنی، افسردگی و اختلال دوقطبی |
مصرف داروهای مربوط به دیابت: کورتیکواستروئیدها، آنتیسایکوتیکهای آتیپیک، درمان ایدز و غیره. |
تشخیص دیابت:
بر اساس آخرین معیارهای انجمن دیابت آمریکا تشخیص دیابت با ثبت یکی از موارد زیر قطعی است:
ثبت حداقل یک میزان قند خون تصادفی بالای ۲۰۰ میلیگرم بر دسیلیتر به همراه علایم کلاسیک دیابت (پرنوشی، پرادراری، پرخوری) |
قند ناشتای پلاسمای بالاتر یا مساوی ۱۲۶ میلیگرم بر دسیلیتر (ناشتا به معنای هشت ساعت عدم مصرف هر نوع کالری قبل انجام آزمایش است) |
هموگلوبین A1Cبالای ۶٫۵٪ |
نتیجه آزمایش تحمل قند ۷۵ گرمی خوراکی دو ساعته بالای ۲۰۰ میلیگرم بر دسیلیتر |