با توجه به افزایش طرفداران رژیم های گیاهخواری ، پیروی از این رژیم در بین سالمندان نیز افزایش یافته است اما آیا این رژیم برای سالمندان مفید است؟
در این مقاله به این موضوع می پردازیم.
انواع رژیم های گیاهخواری
رایج‌ترین رژیم های غذایی گیاهخواری براساس ۳ مدل زیر بنا شده است:
. رژیم گیاهخواری با نام “پسکاتاریا” که در این رژیم، فرد اجازه خوردن غذاهای دریایی مانند ماهی و میگو را دارد. فرد برای تامین پروتئین مورد نیاز خود میتواند از گوشت سفید غذاهای دریایی تغذیه کند.
. رژیم گیاهخواری به اسم “لاکتو اوو” که فرد در این رژیم میتواند جهت تامین پروتئین مورد نیاز بدن خود از محصولات لبنی مانند شیر، ماست، پنیر و تخم مرغ استفاده کند.
. رژیم گیاهخواری که امروزه در ذهن بیشتر افراد جا افتاده ، رژیم “وگان” است. در این نوع خاص رژیم گیاهخواری شخص نمی‌تواند از محصولات دریایی، محصولات لبنی و تخم مرغ و حتی سایر محصولات حیوانی مانند عسل استفاده کند.
در واقع تمام رژیم های گیاهخواری برمبنای این است که شخص مقدار بیشتری میوه ، مغزها و آجیلها ، حبوبات و غلات ، روغن های سالم و سبزیجات دریافت کند.
و دراین رژیم ها شخص برای تامین پروتئین باید از حبوباتی مانند عدس، لوبیا و دانه چیا استفاده کند.
4 فایده ی مهم رژیم گیاهخواری برای سالمندان
- کاهش سرعت پیری
افزایش سن و بروز تغییرات فیزیکی و جسمانی در میانسالان باعث میشود که سبک تغذیه متفاوتی را در پیش بگیرند.
افرادی که قبل از ورود به سن میانسالی و سالمندی، سبک غذایی خود را به سمت گیاهخواری پیش برده‌اند ، خیلی دیرتر آثار و نشانه های پیری و کهولت سن را در خود مشاهده میکنند.در نتیجه میتوان گفت اولین فایده ی رژیم گیاهخواری کاهش سرعت پیری میباشد.
- کاهش یبوست
یکی دیگر از مشکلاتی که بسیاری از سالمندان با آن درگیر هستند، یبوست است. اما با رژیم گیاهخواری سالمند این مشکل خیلی زود برطرف میشود.
بزرگترین علت برای بروز مشکل یبوست، کم نوشیدن مایعات، کمبود مواد غذایی حاوی فیبر و غلات است. در رژیم غذایی گیاهخواری بر استفاده از این مواد غذایی تاکید شده و قطعا میتواند خیلی زود مشکلات یبوست را برطرف کند.
اگر سالمند در طول روز مقدار کافی آب بنوشد ، از نان های سبوسدار استفاده کند و میوه و سبزیجات بیشتری را دریافت کند و همچنین مصرف غذاهای چرب و پرکالری و شور را کاهش دهد ، دیگر به مصرف داروهای ملین نیازی پیدا نخواهد کرد.
- خواب راحت تر ، آرامش روحی بیشتر
یکی دیگر از فوایدی که برای رژیم گیاهخواری شناخته شده است خواب راحت تر و آرامش روحی بیشتر است که در بسیاری از سالمندان گیاهخوار دیده میشود.
- جلوگیری از افزایش شدید قند خون
مواد غذایی مصرف شده در رژیم گیاهخواری به علت داشتن فیبر بالا به کاهش جذب قند در بدن و در نتیجه ثبات و کاهش قند خون کمک فراوانی میکنند
مضررات رژیم گیاهخواری برای سالمندان
- کاهش توده ی عضلانی بدن
جذب پروتئین با افزایش سن کاهش می یابد ، همچنین افزایش سن همراه با کاهش توده بدون چربی به ویژه بافت عضلانی بدن است.
به طور کلی به نظر می رسد که تعادل پروتئین در سالمندان منفی است از طرف دیگر دریافت بالای پروتئین ممکن است همراه با افزایش سرعت تخریب کلیه ها و افزایش خطر برخی بیماری‌های مزمن دیگر باشد.
بنابراین اگر چه مقادیر توصیه شده در این سنین افزایش نمی یابد اما توصیه می شود که از منابع با ارزش پروتئین دریافت شود و چون در رژیم گیاهخواری گوشت ها حذف میشوند توصیه میشود در صورتیکه سالمند علاقه به پیروی از این رژیم دارد با مشاوره تغذیه ی خود صحبت کرده و چند وعده در هفته گوشت دریافت کند.
- کمبود B12
جذب ویتامین B12 که برای خون سازی و فعالیت مناسب سیستم عصبی و دیگر ارگانها به شدت ضروری است در سالمندان به دلیل کاهش اسید معده و همچنین کاهش یا فقدان فاکتور داخلی کاهش می‌یابد بنابراین سالمندان در معرض خطر افزایش یافته کمبود ویتامین b۱۲ قرار دارند.
از طرفی چون تنها منبع غذایی این ویتامین گوشت قرمز است باید نسبت به کمبود این ویتامین هوشیار باشیم.
- پوکی استخوان
ارتباط رژیم گیاهخواری و پوکی استخوان در بسیاری از مطالعات مورد بررسی قرار گرفته است مطالعات متعددی حاکی از کاهش چگالی استخوانی در رژیم های گیاهخواری به ویژه در گیاه خواران متعصب است.
وضع نامطلوب کلسیم یکی از اصلی ترین عوامل خطر پوکی استخوان به شمار می رود. جذب و به کارگیری کلسیم در سالمندان به دلیل کاهش اسیدیته معده، وضع نامطلوب ویتامین دی و کاهش هورمون های جنسی کاهش می یابد بنابراین نیاز به کلسیم افزایش می‌یابد و عامل بحرانی در حفظ سلامتی به شمار می رود.
دریافت کلسیم در بسیاری از گیاه خواران به ویژه در گروه‌هایی که شیر مصرف نمی کنند بسیار کاهش می‌یابد و در نتیجه آنها را مستعد پوکی استخوان میکند.
سخن پایانی
داشتن رژیم غذایی گیاهخواری بدون مشورت با مشاور تغذیه میتواند باعث بروز مشکلات زیادی برای سلامتی بخصوص در افراد سالمند شود در نتجیجه خودسرانه به این رژیم ها روی نیاورید و حتما قبل از آن با مشاور خود مشورت کنید.