فقر آهن
آهن یک ماده مغذی مورد نیاز برای ادامه حیات است . کمبود آهن و کم خونی ناشی از آن ، شایع ترین کمبود تغذیه ای در جهان می باشد .
کمبود این ماده مغذی، با عوارض متعددی که بعضا غیر قابل جبران است ، همراه می باشد .
مطالعات نشان داده است اثرات نامطلوب فقر آهن در دوران جنینی و 2 سال اول زندگی کودک، بر رشد و تکامل مغزی برگشت نا پذیر است .
این مشکل در دوران شیرخوارگی و اوایل کودکی باعث کاهش قدرت ادراک و یادگیری و تاخیر در تکامل و هماهنگ شدن حرکات کودکان و کاهش قدرت یادگیری می شود .
نشان داده شده است که ضریب هوشی کودکان درگیر با این مشکل، 5 تا 10 امتیاز کمتر از حد طبیعی است .
همچنین میزان ابتلا به بیماری های عفونی در این کودکان ، به مراتب بیشتر می باشد .
پیش گیری از کم خونی کودکان
برای پیش گیری از ابتلا به کم خونی در کودکان ، طبق دستورالعمل کشوری وزارت بهداشت ، از شش ماهگی ( هم زمان با شروع تغذیه تکمیلی ) تا دو سالگی بایستی روزانه 15 قطره آهن یا یک و نیم میلی لیتر شربت آهن به کودکان داده شود.
نگرانی از سیاه شدن دندان ها نباید باعث عدم مصرف مکمل آهن گردد .
برای رفع این مشکل به سادگی قطره آهن را در قسمت انتهایی دهان کودک بچکانید و با دستمال تمیز یا مسواک انگشتی ، دندان و لثه کودک را تمیز کنید .
کم خونی در نوجوانان
در نوجوانان در شرف بلوغ نیز کم خونی ناشی از فقر آهن یک مشکل شایع تغذیه ای است .
در این سنین افزایش نیاز بدن به دریافت این ماده مغذی ، به همراه عدم توجه نوجوان به دریافت مواد غذایی آهن دار ، زمینه ساز کم خونی ناشی از فقر آهن است .
کاهش ضریب هوشی ، اختلال در تکامل رفتاری ، کاهش قدرت یادگیری و افت تحصیلی ، کاهش مقاومت بدن در برابر عفونت ها، اختلال در تکامل سیستم عصبی و تغییرات رفتاری مانند بی تفاوتی ، خستگی ، بی حسی ، گوشه گیری و عدم داشتن فعالیت و تحرک بدنی از عوارض جبران ناپذیر کمبود آهن در این دوران است .
پیشگیری از کم خونی
آزمایشات تخصصی، تشخیص کم خونی و ارزیابی وضعیت کودک در ارتباط با کمبود دریافت آهن را برای پزشک و متخصص تغذیه ممکن می کند .
تشخیص نوع کم خونی و تعیین دوز درمانی مکمل مورد نیاز از اهمیت ویژه ای برخوردار است .
مصرف خودسرانه و بی رویه مکمل آهن نیز، میتواند موجب تجمع آهن اضافی در بافت های بدن و سایر مشکلات باشد . بنابراین مشورت با متخصصین امر ، بایستی در اولویت درمان باشد .
برای پیشگیری از ابتلا به کم خونی، توجه به موارد زیر اهمیت دارد :
- مصرف کافی و متعادل مواد غذایی حاوی آهن مثل انواع گوشت ها ( گوشت قرمز، مرغ، ماهی، جگر ) ، حبوبات از جمله عدس ، لوبیا و سبزی های سبز تیره ( گشنیز و جعفری و .. )
- مصرف منابع غذایی ویتامین سی همراه با غذا مانند گوجه فرنگی ، فلفل دلمه ای ، کلم ، گل کلم و …
- مصرف میوه ها و خشکبار (مانند برگه آلو، هلو، آلو ، توت خشک ، کشمشو خرما) در میان وعده های کودکان به جای مواد غذایی کم ارزش از نظر غذایی مانند چیپس و شکلات و نوشابه
- خودداری از مصرف چای و قهوه و دم کرده های گیاهی یک ساعت قبل و و یک تا دو ساعت پس ار صرف غذا
- کنترل بیماری های عفونی و انگلی که موجب کاهش اشتها و در نتیجه کاهش دریافت مواد مغذی از جمله آهن و همچنین کاهش جذب ریز مغذی ها می شود .
- استفاده از غلات و حبوبات جوانه زده
- شست و شو و ضد عفونی کردن سبزی ها
- شستن کامل دست ها با آب و صابون قبل از تهیه و مصرف غذا جهت کاهش خطر ابتلا به بیماری های انگلی
- خودداری از مصرف نمک دریا به علت اختلال جذب آهن توسط آلودگی های موجود در این نمک ها
- خودداری از مصرف جوش شیرین در تهیه نان ها
برای دریافت رژیم کودکان و نوجوانان اینجا کلیک کنید.
