آنفولانزای معده و روده که از علایم واضح آن اسهال و استفراغ است، عفونت معده و روده یا به اصطلاح پزشکی گاستروآنتریت معروف است.
باید بدانید این بیماری به رغم ناراحت کننده بودن و اذیت کننده بودنش هیچ گونه ارتباط کوچکی با ویروس آنفولانزا ندارد و در صورت ابتلا به آن یعنی معده و روده ی فرد، به دلیل عفونت باکتریایی یا ویروس گوارشی تحریک و ملتهب میشوند.
علایم عفونت دستگاه گوارش
علایم واضح ابتلا به این بیماری، اسهال و استفراغ است که بسته به علت پدید آورنده ی آن در بازه ی بین چند ساعت تا چند روز پس از ابتلا، به طول می انجامد.
اسهال شدید و مکرر از علایم اصلی این بیماری محسوب میشود که گاهی اوقات ممکن است در آن رگه های خونی یا مخاط هم دیده شود.
از جمله دیگر علایم ابتلا به این بیماری:
- حالت تهوع
- استفراغ
- دل پیچه
- کاهش اشتها
- احساس درد در سایر اعضای بدن
- سر درد
- تب و دمای بالای بدن
بیماری عفونت معده و روده از این جهت خطرناک و وخیم محسوب میشود که باعث از دست رفتن آب بدن میشود که خطرناک تر از خود عفونت است.
لازم به ذکر است که سالمندان بیشتر از سایر گروه های سنی به این بیماری مبتلا میشوند که در صورت پیگیر نشدن و عدم درمان به موقع میتواند مرگبار باشد.
بنابر این آگاهی از علایم ونشانه های کاهش آب بدن در این شرایط اهمیت حیاطی دارد.
از جمله علایم کاهش آب بدن:
- تشنگی
- خشکی دهان
- مشاهده ی رنگ کدر ادرار
- حالت تهوع
- کمبود انرژی
- سر درد
- سرگیجه به ویژه پس از ایستادن
- گیجی
اما در صورت کاهش بیشتر آب بدن، علایمی که پدیدار میشوند شدید تر و جدی تر هستند که شامل موارد زیر میباشند:
- گرفتگی عضلانی
- فرورفتگی چشم
- خستگی صورت
- کم شدن ادرار یا حتی نداشتن ادرار
- ضعف و بی حوصلگی
- گیجی
- ضربان قلب سریع یا به اصطلاح تاکی کاردی
علت یابی عفونت دستگاه گوارش
اسهال و استفراغ معمولا در پی عفونت معده و روده ایجاد میشود که بدن به دلیل عفونت نمیتواند طبق معمول به خوبی آب را از مواد موجود در روده جذب کند و به همین علت است که اسهال متداول ترین علامت عفونت معده و روده محسوب میشود و بالطبع آب بدن از دست میرود.
عفوت نورو ویروس و مسمومیت غذایی باکتریایی دو موورد از ریج ترین علل اسهال و استفراع بزرگسالات به شمار میرود.
عفونت دستگاه گوارش توسط نورو ویروس:
نورو ویروس شایع‌ترین علت اسهال و استفراغ بزرگسالان محسوب میشود که چون بیشتر در طول فصل زمستان منتشر میشود، به “میکروب استفراغ زمستانی” نیز معروف است.
این ویروس در مدفوع بیمار دچار عفونت روده وجود دارد، بنابراین چنانچه بیمار پس از انجام عمل دفع، دستان خود را به خوبی نشوید، ویروس به تمام سطوح، اشیاء و مواد غذایی لمس شده توسط فرد منتقل میشود و برای چند روز در چنین محیط‌هایی میتواند زنده بماند.
عفونت دستگاه گوارش از نوع باکتریایی (مسمومیت غذایی):
اکثر عفونت‌های باکتریایی ایجاد کننده اسهال و استفراغ در پی مسمومیت غذایی منتقل میشوند.
احتمال آلودگی باکتریایی غذا در تمامی مراحل تولید، فراوری یا طبخ آن وجود دارد بنابراین مسمومیت غذایی میتواند نشأت گرفته از موارد زیر باشد:
- طبخ نکردن غذا در دمای مناسب یا به مدت کافی
- نگهداری نکردن مواد غذایی در دمای
- لمس مواد غذایی توسط شخصی که به خوبی دست‌هایش را نشسته است.
- مصرف مواد غذایی تاریخ گذشته
کمپیلوباکتر، سالمونلا و اشرشیا کلی (E. coli) متداول‌ترین باکتری‌هایی هستند که باعث عفونت معده و وده میشوند و عموماً در گوشت خام یا نیم‌پز، شیر غیرپاستوریزه و آب تصفیه نشده وجود دارند.
تشخیص عفونت دستگاه گوارش
روش های تشخیص ابتلا به عفونت معده و روده عبارتست از:
- ارزیابی پزشک
- بررسی احتمال تماس یافتن با آب یا غذای آلوده، مسافرتی که به تازگی انجام شده و مصرف آنتی بیوتیک
- آزمایش مدفوع در صورت لزوم
- سیگموئیدوسکوپی در صورت لزوم
درمان عفونت دستگاه گوارش
- مهمترین نکته نوشیدن مایعات فراوان برای جلوگیری از کاهش آب بدن ضروری است
- آب میوه و سوپ نیز مانع از دست رفتن آب بدن بزرگسالان در اثر ابتلا به اسهال و استفراغ میشود.
اگر فرد بیش از دیگران در معرض خطر کاهش آب بدن قرار دارد، برای مثال سن بالایی دارد بهتر است علاوه بر نوشیدن مایعات فراوان، محلول‌های خوراکی جذب مجدد آب نیز مصرف شود.
این محلول‌ها معمولاً به صورت بسته‌ای در داروخانه ها عرضه میشوند. بدین صورت که پودر موجود در بسته در آب حل میشود و محلول نهایی به جایگزین کردن نمک، گلوکز و دیگر مواد معدنی مهمی کمک می‌کند.
- بیمار باید غذاهای بدون ادویه و سبکی مانند برنج یا نان کامل را در برنامه غذایی خود قرار دهد و از غذاهای چرب، پرادویه، شیرین و سنگین دوری کند.
- بهتر است به جای 3 وعده غذایی سنگین، 6 وعده غذای سبک و کم‌حجم میل شود.
بیمار نباید دست‌کم تا 48 ساعت پس از بهبود کامل علائم، سر کار برود تا خطر انتقال یافتن عفونت معده و روده از بین برود.
انتقال عفونت معده و روده به سادگی ممکن است پیش بیاید. بنابراین پیشگیری های اولیه مثل شستن مرتب دست ها، عدم استفاده از مواد غذایی که از سلامت آنها مطمئن نیستیم حائز اهمیت می باشد.
درمان عفونت روده و معده معمولا ساده می باشد، اما در صورت اهمیت ندادن به آن ممکن است آب بدن دفع شود و باعث مشکلات جدی برای بیمار شود. در صورت بروز اسهال و استفراغ که از علائم شایع عفونت معده و روده است، باید به جلوگیری از کم شدن آب بدن توجه کرد. در صورت بروز اسهال و استفراغ در کودکان و نوزادان باید سریعا به پزشک مراجعه کرد.
دکترفود، دکتر تغذیه شما
